| admin | Date: CETVRTAK, 2013-03-14, 1:24 PM | Message # 1 |
|
Generalissimo
Group: Administrators
PORUKA: 1384
Awards: 0
Reputation: 0
Status: Offline
| Današnji način hlađenja prostora osmišljen je pre tačno 110 godina, ali ne zato što je ljudima bilo vruće, već da bi
se povećao kvalitet rada jedne štamparije iz Bruklina…
Stari Rimljani imali su razvijen sistem podnog grejanja vrelim vazduhom koji
su zvali Hypocaustum, koristili su ugalj i drvo za grejanje, a u vrelim
danima vodom su hladili zidove svojih kuća. U 2. veku u Kini je
izmišljen ručno pogonjeni ventilator, u srednjem veku ponegde su se kuće
hladile uz pomoć vode i vetrenjača, ali tek je na početku 20. veka
zahvaljujući napretku u oblasti hemije izmišljena današnja
klimatizacija.
Vilis Kerijer, dvadesetšestogodišnji diplomac Univerziteta Kornel, radeći u kompaniji Bafalo fordž pokušavao je tokom
1902. da reši problem u proizvodnji svog klijenta,
litografsko-štamparske kompanije iz Bruklina. Kako bi poboljšao proces
štampe, Kerijer je morao da uvede kontrolu ne samo temperature već i
vlage vazduha u štampariji.
Zato je iskoristio poznati način grejanja vazduhom kroz vrele cevi i potpuno ga obrnuo. Vazduh je u
njegovom uređaju prolazio kroz vrlo hladne cevi – napunjene ledenom
vodom – a usput je uz temperaturu mogao da se kontroliše i procenat
vlage u vazduhu koji bi izlazio.
Za štampariju, niža temperatura i vlaga pomogle su da papir zadrži formu i dimenzije, a mastilo poravnanje.
Sem što je, po Kerijerovom kriterijumu, uređaj za klimatizaciju morao da
omogući kontrolisanje temperature i vlage, on je naknadno dodao još dva:
klima-uređaj mora i da kontroliše cirkulaciju i ventilaciju vazduha kao
i da čisti vazduh. Svoj patent iz 1906. nazvao je „aparat za tretiranje
vazduha“.
Ubrzo je, usled velikih zahteva za klimatizacijom, osnovana kompanija poz nazivom The Carrier Air Conditioning Company of
America, danas širom sveta poznata kao Carrier korporacija.
Prva privatna kuća koja je hlađena zahvaljujući sistemu koji je osmislio
Kerijer nalazi se u Čapel Hilu, u Severnoj Karolini. U tridesetim
godinama 20. veka u ovoj starinskoj kući izgrađenoj u 18. veku, u
džordžijanskom stilu, postavljena je mreža cevi i otvora, dobro
skrivenih iza lajsni iz kojih je izbijao hladan ili topao vazduh.
|
| |
| |
