| U nizu operacija negovanja krune
voćaka, koje imaju za cilj regulisanje i usklađivanje vegetativnog
rasta i generativnog razvitka najveći značaj ima rezidba kojom se neposredno utiče na oblik i produktivnost.
Osnivni principi rezidbe kod većine voćnih vrsta danas su
poznati, ali se isto ne bi moglo reći i za lesku. Mnogi autori daju
razne preporuke za rezidbu leske koje se uglavnom baziraju na
proredivanju žbunova u cilju sprećavanja zasenjivanja i to ne svake već
svake treće ili četvrte godine.
Niski prinosi i neredovna rodnost laske uzrokovani su u velikoj meri neredovnom i nepravilni izvedenom
rezidbom. Pravilna rezidba sorti leske ne može se ni zamisliti bez
detaljnog poznavanja osnovnih morfoloških svojstava rodnih grančica. Utvrđeno
je da postoji zona duž grančica izmedu 15 i 40 cm na kojoj se sreće
najveći broj glomerula, pa treba težiti da se dobiju toliki prirast i a
ne duži jer će izazvati suprotne efekte. Dužina grančica od 5 do
10 cm je nepovoljna za formira nje glomerula pa treba nastojati da se
njihov broj svede na što manju meru. Takvi prirasti se formiraju ukoliko
se ne primenjuje rezidba.
Leska
koja spontano raste formira izuzetno gust žbun. Izdanci i izbojci koji
se neprestano javljaju postaju duge grane koje su gusto isprepletane.Prekobrojne
grane imaju tendenciju preteranog izduživanja bez diferencijacije
cvetnih pupoljaka i u donjem delu žbuna postaju smetnja za obradu
zemljišta i berbu plodova.Kod leske kao izrazitog heliofita
treba formirati oblik krune koji je najpriblizniji prirodnom obliku uz
usklađivanje rezidbe sa biološkim zakonitostima, kako bi one došle do
punog izražaja.
Rezidba je jedna od osnovnih pomotehnikčih mera kojom se utiče na opšti razvoj i veličinu lisne površine,
odnosno reguliše formiranje i održavanje najprikladnijeg oblika krune
za što bolju osvetljenost formirane lisne mase.Rezidbom se reguliše
ukupna lisna površina i usklađuje sa ostalim neophodnim uslo vima za
efikasnu fotosintezu.Preteranom rezidbom sma njujemo ukupnu lisnu
površinu, a time i mogućnost za veće korištenje sunčeve energije, dok
ostavljanje veće lisne površine dovodi do njenog lošeg funkcioni sania i
manjeg ukupnog učinka fotosinteze. Kada je jednaka dužina rodnih grančica, bolje osvetljene, donose 2 do 3 puta veći rod od onih koje su zasenjene. U
gustim neosvetljenim krunama zasenjena lisna masa troši vise
akumuliranih organskih materija za održavanje osnovnih životnih procesa
nego što može da stvori.
Regulisanjem
povoljnog odnosa izmedu korenovog sistema i nadzemnog dela leske
usmerava se sva aktivnost u proces reprodukcije.Rezidbom se uskladuje
broj potrošača vode i mineralnih materija sa sposobnošću korenovog
sistema da obezbedi iste. Ograničavanjem
broja novih prirasta, odnosno lisne mase na neophodnu meru, svođenjem
skeletnog drveta na neophodni minimum i skraćivanjem puteva za razmenu
materija, mogu se uštedeti značajne količine energje i usmeriti u
izgradnju plodova, formiranje novih cvetnih pupoljaka za sledeću godinu.
Polazeći
od navedenih činjenica, da bi se obezbedila redovna i obilna rodnost i
dobar kvalitet plodova sorti leske, neophodno je svake godine obnavljati
rodno drvo uz odbacivanje starog i izrodenog, jer bez rasta svake godine nema ni rodnosti, a to se uglavnom postiže rezidbom.
Na osnovu naših ispitivanja
uticaja rezidbe na vegeta tivni i generativni potencijal sorti leske
lstarski dugi, Rimski i Tonda Gentile delle Langhe utvrđeno je da je pro
sečna dužina rodnih grančica kod orezivanih zbunova preko 30 cm, a kod
neorezivanih oko 8cm. Broj pupoljaka je oko 3 puta veći kod rodnih
grančica orezivanih žbunova, kao i broj resa, što je vrlo značajno za
produkciju polena.
U
zavisnosti od sorte i masa ploda i jezgra je veca za 10 - 20% kod
orezivanih žbunova u odnosu na neorezivane. Analogno masi ploda i prinos
po hektaru je veći za 430-555 kg kod žbunova kod kojih je primenjena
rezidba.
| 
